İklim / İklim Krizi
Haberler
29.09.2023
Haberler
Yazar : Dr. Çağla Kettner
Sistemik soğutma yoksulluğu ve iklim veri ürünü
  • Sistemik soğutma yoksulluğu: Isınan bir gezegende ortaya çıkan yeni bir yoksunluk türü

Nature Sustainability dergisinde, Oxford Üniversitesi, Venedik Ca'Foscari Üniversitesi, Avrupa-Akdeniz İklim Değişikliği Merkezi, Avrupa Ekonomi ve Çevre Enstitüsü ve London School of Hygiene & Tropical Medicine'dan araştırmacılar tarafından yayımlanan yeni bir çalışma, ısınan dünyada açıkça ortaya çıkan yeni bir yoksunluk boyutuna dikkat çekiyor: soğutma yoksulluğu.

Çalışma, soğutma yoksulluğunun çok boyutlu doğasını vurguluyor ve yeni bir kavram olan sistemik soğutma yoksulluğunu tanıtıyor. Soğutma yoksulluğu, bireylerin  yetersiz altyapılar nedeniyle artan ısı stresinin zararlı etkilerine maruz kaldığı ortamlarda ortaya çıktığı için sistemik olarak tanımlanabiliyor.

Çalışma,  sistemik soğutma yoksulluğu kavramını birlikte tanımlayan beş temel boyut tanımlıyor: 

  • İklim, termal konfor altyapılar ve varlıklar, sosyal ve termal eşitsizlik, sağlık,  eğitim ve çalışma standartları.

Oxford Üniversitesi'nde araştırma görevlisi olan çalışmanın başyazarı Antonella Mazzone, önerilen tanımın mevcut enerji ve yakıt yoksulluğu kavramlarından ayrıldığını belirtiyor. Suyun, yeşil ve beyaz yüzeyler gibi pasif soğutma altyapılarının, dış ve iç mekan ısı korumasına yönelik yapı malzemelerinin ve sosyal altyapıların rolünü vurguluyor. Mazzone ayrıca şunu belirtiyor: "Bu yeni kavram, aynı zamanda açık havada çalışma, eğitim, sağlık ve soğutma amaçları için mevcut soğutma tedarikinin durumunu dikkate alıyor. Bu anlamda bulunulan yer, soğutma yoksulluğunun kavramsallaştırılmasında kilit bir rol oynuyor. Enerjinin ötesine geçerken, altyapıların, mekanların ve bedenlerin çok boyutlu ve çok seviyeli bir analizini de kapsıyor.

  • İklim veri ürünü, aşırı sıcaklıklarda nemin rolünü ortaya koyuyor

Birleşik Krallık Met Ofisi Hadley Merkezi, aşırı sıcaklıklar ve nem özellikleri hakkında paha biçilmez bilgiler sunan yenilikçi bir veri ürünü olan HadISDH.extremes'i tanıttı. Veriler, Ocak 1973'ten Aralık 2022'ye kadar olan dönemi kapsıyor. Bu araştırmayı yöneten Dr. Kate Willett şöyle açıklıyor: "HadISDH.extremes, dünya çapındaki aşırı sıcaklıkları izlemek ve analiz etmek için tasarlanmış yıllık olarak güncellenen bir ürün. Veri setimizde, meteoroloji istasyonlarından alınan kalite kontrollü saatlik verileri kullandık ve aylık düzeyde homojensizliği en aza indirmek için yeni bir yaklaşım getirdik. Bu yaklaşım, küresel olarak tutarlı bir ürün sağlamak için zamansal istikrar ile mekânsal kapsamı dengeliyor."

HadISDH.extremes'in öne çıkan özelliklerinden biri de hem ıslak hem de kuru termometre ekstrem indeksleri sunması. Bu özellik, araştırmacıların ve bilim insanlarının sıcak ve kuru, sıcak ve nemli veya sıcak ve çok nemli olabilen çeşitli ısı olayları arasında ayrım yapmalarına olanak tanıyor. 

Ayrıca, HadISDH.extremes, Dr. Willett'in "gizli ısı olayları" olarak adlandırdığı olayların araştırılmasına da olanak tanıyor. Bu olaylar, sıcaklık ılımlı olsa bile üretkenliği ve sağlığı etkileyebilecek yüksek nem seviyeleri ile karakterize ediliyor. Bu tür olaylar sıcaklık odaklı endeksler tarafından geleneksel olarak "ısı olayları" olarak tanımlanmayabiliyor.

Bu Yazıyı Paylaş