Özlem Kaynak Eren

Deli Gibi, Türkiye’nin ilk çevreye duyarlı şarküterisi. 

Bir şarküteri işbirliği teklifi aldığımda ilk düşündüğüm, karbon ayak izini azaltma çabasıyla hayvansal gıda tüketimini büyük ölçüde azaltmış biri olarak bunun hayat vizyonumla ters düşeceği oldu. Et ve peynir üretimi tarım karbon emisyonunun yüzde 60’ını oluşturuyor. Sıradan bir şarküterinin de yüzde 90’ı bu ürünlerden oluşuyor. Yani aslında ürün bazlı baktığımızda bir şarküteri dükkanının karbon ayak izi bir bakkalın, marketin, ve hatta süper marketin çok üzerinde kalıyor.

Sonra iklim kriziyle ilgili Yuvam Dünya’da hep savunduğumuz “Mükemmel olmak zorunda değilsin, değişim küçük adımlarla başlar” motivasyonunu burada da uygulayabileceğimizi düşündüm.

Deli Gibi’deki amacımız Avrupadaki “delicatessenler” gibi kendi üretimlerine yer veren, ruhu olan bir yer yaratmaktı. Bununla beraber bu amaç için yola çıkarken iklim krizine yönelik farkındalığımızı yeni girişimimize de yansıtmak, böylece duyarlı uygulamalarla ne kadar yol kat edebileceğimizi görmek istedik. Bunun için de, ürün tedarik seçkisinden, kendi ürettiğimiz ürünlere, servis şeklimizden kullandığımız materyallere tüm seçimlerimizde karbon ayak izimizi izleyerek hareket ettik.

Peki neler yaptık?

• Ulaşım ve nakliyenin yol açtığı karbon ayak izini düşürmek için sadece yerel üreticilerle çalışmayı seçtik, böylece küçük yerli üreticilerin rekabet şansını da artırmış olduk.
• Şarküterimizde yer verdiğimiz tüm üreticilerin nasıl üretim yaptığını  sorguladık, birebir üreticinin kendisi ile görüşerek bilgi aldık. Özellikle hayvancılıkta doğal ve geleneksel yöntemler ile yetiştiricilik yapan, su ve enerji kullanımında ekolojik teknikler kullanan üreticileri tercih ederek hayvancılığın yarattığı metan gazı salımı sebepli kirliliği azaltmaya çalıştık.
• Hayvansal ürünlerin yanında vegan ürünlere de geniş yer vererek sıradan bir şarküterinin sunduğundan çok daha fazla çeşitlilik sunduk.
• Seçtiğimiz ürünlerin içerikleriyle beraber ambalajlarına da dikkat ederek iklim dostu, dönüştürülebilir akıllı paketleme yöntemlerine öncelik verdik.
• Mutfağımızda ürettiğimiz meze ve sandviçleri servis ederken plastik ve tek kullanımlık servis araçları yerine uzun ömürlü olanlara yer verdik.
• Atıksız mutfak anlayışını benimseyerek elimizdeki gıdaları yeniden değerlendirerek, atık miktarını azaltmayı amaçladık.

Tüm bu seçimlerimizi müşterilerimizle de paylaşarak, onların da bilinçlenmesini ve gıda tercihlerinde bu koşulları aramalarına ön ayak oluyoruz. Ne olsa daha iyi olurdu diye kendimize sorduğumuzda ise, üretilen ürünlerin ambalajlarında karbon ayak izi miktarları belirtilmiş olursa, tüketicilerin ürün seçimlerinde çevreye daha duyarlı olmasına büyük katkı sağlanmış olacağını düşünüyoruz.

Bu çalışmaları yaparken daha çok farklı dönüşümler ve iyileştirmeler yapılabileceğini gördük. Tek bir lokmada her şeyi mükemmel yapmaya uğraşmak yıldırıcı olabilecekken, elimizden geldiğince biraz biraz başlamanın bizi düşündüğümüzden daha ileri bir noktaya taşıyabildiğini deneyimlemiş olduk. Dileğimiz hem Deli Gibi’de hem de hayatımızın tüm alanında iklim krizinde benzer şekilde yol alabilmek.